W jaki sposób wręczane są łapówki?
-
Bezpośrednio: Łapówka może zostać przekazana bezpośrednio przez osobę wręczającą osobie czerpiącej z niej korzyści.
-
Przez pośrednika: Łapówki są często wręczane przez pośredników, ponieważ może to utrudnić ich wykrycie lub ściganie.
-
Przedstawiciele. Najczęstsza forma pośrednika to przedstawiciel. Kontrahent pragnący ukryć wręczenie łapówki może wyznaczyć przedstawiciela mającego kontakt z przedstawicielem właściciela projektu lub z urzędnikiem państwowym. Kontrahent zawiera umowę agencyjną z przedstawicielem, rzekomo stanowiącą umowę świadczenia uzasadnionych usług. Jednak zakres tych usług często jest niezgodny z prawdą lub wyolbrzymiony, a wielkość wynagrodzenia wynikającego z umowy istotnie przekracza wartość uzasadnionych usług świadczonych przez przedstawiciela (agenta). Płatność czasami wyrażana jest w postaci procentu ceny umownej. Agent zwykle otrzymuje płatność po przyznaniu kontraktu kontrahentowi. Następnie agent przekazuje całość lub część płatności przedstawicielowi właściciela projektu lub urzędnikowi państwowemu, który nieuczciwie zapewnił kontrahentowi zdobycie kontraktu. Płatność jest często dokonywana w walucie zagranicznej na konto bankowe w raju podatkowym.
- Spółki joint-venture. Międzynarodowa spółka joint-venture obejmująca partnerów z kilku krajów może zaaranżować wręczenie łapówki przez jednego z partnerów, będącego rezydentem kraju, w którym ujawnienie lub skazanie za łapówkarstwo jest najmniej prawdopodobne.
-
Przedsiębiorstwa zależne lub inne spółki grupy. W przypadkach, w których kontrahent jest częścią wielonarodowej grupy, grupa może zaaranżować wręczenie łapówki przez spółkę zależną lub inną spółkę grupy, mającą siedzibę w kraju, w którym ujawnienie lub skazanie za łapówkarstwo jest najmniej prawdopodobne. Spółka zależna lub inna spółka grupy może następnie uzyskać płatność od kontrahenta w postaci opłat międzyfirmowych za fałszywe usługi lub usługi o zawyżonej wartości.
- Podwykonawcy. Kontrahent może przekazać łapówkę poprzez korupcyjną umowę podwykonawstwa. Przykładowo – podwykonawca może niezgodnie z prawdą stwierdzić, iż określone usługi świadczone będą na rzecz wykonawcy w zamian za określoną płatność. Faktycznie podwykonawca nie świadczy tych usług lub świadczy usługi o wartości znacznie niższej, niż uzgodniona cena. Różnica w płatnościach zostaje następnie przekazana przez podwykonawcę odpowiedniej stronie jako łapówka.
- W każdym z powyższych przypadków łapówkę prawdopodobnie wręczono celowo, przy pełnej wiedzy wszystkich zainteresowanych stron. Możliwe jest również wręczenie łapówki w sytuacjach, w których zainteresowana strona nie jest jej świadoma. Kontrahent może na przykład nie być świadomy tego, iż:
a) agent zamierza przeznaczyć część opłaty agencyjnej na łapówkę;
b) partner w spółce joint-venture wręczył łapówkę celem zdobycia kontraktu dla spółki;
c) spółka zależna działająca w innym kraju wręcza łapówki celem zdobycia kontraktów;
d) podwykonawca wręczył łapówkę przedstawicielowi właściciela projektu celem zapewnienia, iż kontrahent wygra przetarg.
W takich sytuacjach kontrahent może być w ogóle nieświadomy występowania tych praktyk. W niektórych jednak przypadkach kontrahent mógł celowo nie reagować na okoliczności. Innymi słowy, kontrahent mógł podejrzewać, że istnieje prawdopodobieństwo korupcji (na przykład w sytuacji, w której agent otrzymuje wysoką prowizję), lecz celowo unikał sprawdzenia i podjęcia uzasadnionych kroków zapobiegawczych. Tego rodzaju celowa „ślepota“ (lub „przymykanie oka”) traktowane będzie w wielu jurysdykcjach jako przestępstwo.